Leczenie ortodontyczne
Ortodonta trudni się naprawą wad zgryzu oraz nieprawidłowości i krzywizn zębowych. Co należy wiedzieć? Wada zgryzu bazuje na niewłaściwym umiejscowieniu zębów lub szczęki, co z kolei przyczynia się do znaczących problemów z wysławianiem się, deformacji twarzy – oddziałując niekorzystnie na wygląd i będąc źródłem kompleksów w późniejszym wieku. Przebieg korekcji wady zgryzu jest długotrwały i trwa zazwyczaj około 2 lat.
Przyczyny powstawania wad szczęki
Wady zgryzu grupuje się na wrodzone i nabyte. Do zniekształcenia szczęki może dojść już we wczesnym rozwoju dziecka, jeszcze w trakcie ciąży, jednak najczęściej są to złe przyzwyczajenia maluchów. Nieustanne ssanie kciuka czy niedobrze wymodelowanego smoczka, gryzienie przedmiotów (na przykład twardych zabawek), zgrzytanie zębami, czy oddychanie przez usta wpływa na deformacji szczęki. Także złe układanie dziecka podczas karmienia piersią, może powodować kłopoty. Na pierwszy przegląd kontrolny najlepiej zapisać dziecko w wieku około 7 lat. Dzięki temu ortodonta wcześnie wskaże możliwe zmiany i zatroszczy się o prawidłowy rozwój dziecka.
Dlaczego wizyta u ortodonty jest potrzebna?
Nieleczenie albo lekceważenie wady doprowadza do jej wzmożenia, a to z kolei potęguje ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może sprawiać utrudnienie w jedzeniu, a także oddychaniu. Zły układ szczęki powoduje bóle zębów, ich rozchwianie lub przedwczesne ścieranie. Sprzyja to też zbieraniu się kamienia nazębnego i może być przyczyną rozwoju chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy.
Rodzaje wad zgryzu
Tyłozgryz – najczęściej występująca wada zgryzu. Dolne zęby są cofnięte względem górnych, przy czym zęby przednie nie stykają się wzajemnie. Zdarza się, że górne siekacze pochylają się w kierunku górnej wargi, a twarz odkształca się poprzez cofnięcie żuchwy.
Przodozgryz – w tym przypadku to górne zęby chowają się za dolnymi. Powstaje widoczne wysunięcie brody na przód.
Zgryz krzyżowy – zarówno zęby dolne jaki i górne, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym.
Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Wpływa to na zniekształcenie twarzy ze względu na skrócenie dolnego odcinka. Tak rozstawione zęby przesadnie się ścierają, co jest powodem chorób dziąseł i przyzębia.
Zgryz otwarty – zęby wcale nie stykają się ze sobą. Wada utrudnia w żuciu pokarmu, a także w prawidłowej wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (t, d, s, z, dz, c, n, ł). Skutkiem zgryzu otwartego jest wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki.
Stłoczenia zębów – pojawiają się wtedy, gdy zęby mają nieodpowiedni rozmiar w stosunku do zębodołów. Wyrastają poodwracane lub w nieodpowiednich położeniach, w wyniku braku przestrzeni w jamie ustnej.
Zęby odseparowane – pomiędzy zębami są widoczne szpary, powodowane nadmiarem miejsca w żuchwie.
Jak poprawić wady zgryzu? Kiedy pomoże ortodonta?
Leczenie wady zgryzu zwykle rozpoczyna się od momentu wyrżnięcia zębów stałych, czyli około 11 roku życia, choć ortodonci doradzają zadbanie o prawidłowy zgryz w każdym wieku. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, a więc leczenie jest prostsze i zmniejsza się ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest dostępna dla każdego.
Rodzaje aparatów ortodontycznych
Aparaty na zęby dzielą się na stałe — przytwierdzane do zębów specjalistycznym klejem oraz ruchome — możliwe do samodzielnego zdejmowania. Aparaty ruchome są częściej stosowane u dzieci, niż u dorosłych.
Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która prostuje wadę, jest w tym przypadku łuk połączony z metalowymi zamkami, które przykleja się do pojedynczych zębów i mocuje przy użyciu ligatur ortodontycznych. Dla urozmaicenia, szczególnie dla młodszych pacjentów, istnieje możliwość doboru wielokolorowych ligatur. Dla dbających o większą estetykę dostępne są warianty z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są niewidoczne na tle zębów. Sprawdzają się zwłaszcza u posiadaczy białych zębów.
Aparat lingwalny — zakładany jest odwrotnie niż ten tradycyjny, bo od wewnątrz jamy ustnej. Wykonywane są dla każdego pacjenta indywidualnie i niwelują dyskomfort związany z noszeniem aparatu na zębach, bo ten jest niewidoczny. Minusem tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia.
Aparat samoligaturujący — ten rodzaj aparatu na zęby wyróżnia się od innych budową. Łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekcja wady zgryzu trwa krócej.
Aparat Clear Aligner — to przezroczysta nakładka na zęby dopasowywana indywidualnie, która jest świetnym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki temu, że można go zdjąć samodzielnie, jest łatwy w utrzymaniu higieny.
Ile zapłacisz za aparat ortodontyczny?
Ceny aparatów ortodontycznych są związane z typem wybranego modelu. Do najtańszych należą te tradycyjne. W ich przypadku ceny za jeden łuk rozpoczynają się od 1200 złotych. Nowsze rozwiązania, bardziej komfortowe – niemetalowe czy przezroczyste — wymagają większego nakładu. Ich ceny wahają się od 3 do 6 tysięcy. Cena najdroższych aparatów ortodontycznych może przekraczać 8 tysięcy zł. Aparaty na zęby są też dostępne do wzięcia na raty. Do ceny aparatu trzeba także doliczyć koszty wizyt kontrolnych, których ilość jest oparta o czas leczenia. Leczenie ortodontyczne może być finansowane przez NFZ dla dzieci poniżej 12 roku życia i tylko w przypadku aparatów ruchomych.
Jak dbać o aparat ortodontyczny?
Dbałość o zęby w trakcie noszenia aparatu ma ogromne znaczenie. Aparat może początkowo zawadzać, ze względu na to, że znacznie łatwiej przyklejają się do niego resztki posiłku. Należy myć zęby po każdym posiłku i wystrzegać się pokarmów, które mogą przyklejać się do zamków i powodować ich odczepienie. Z kolei twarde produkty mogą trwale uszkodzić aparat.
Czy wolno leczyć zęby z aparatem ortodontycznym?
To, czy można naprawiać zęby w czasie leczenia aparatem na zęby, głównie ciekawi pacjentów, którzy noszą aparat stały. Nie należy zdejmować go samodzielnie, z tego powodu w wypadku jakichkolwiek problemów niezbędna jest wizyta w gabinecie lekarza ortodonty. Na starcie leczenia aparatem ortodontycznym każdy pacjent musi zatroszczyć się o to, by jego zęby były w pełni wyleczone. W ten sposób minimalizuje się ryzyko dodatkowych wizyt naprawczych w czasie leczenia aparatem na zęby. Nie ma jednak zakazów naprawy zębów, kiedy pacjent nosi aparat stały ortodontyczny.
Korzystanie z aparatu wiąże się z podwyższoną koniecznością troski o zęby. Z uwagi na przyklejone na powierzchni zębów i inne elementy konstrukcji aparatu ortodontycznego, wymiatanie osadów i resztek jedzenia jest trudniejsze. Dlatego pacjenci korzystający z leczenia ortodontycznego muszą dokładniej myć zęby, szczególnie w pobliżu aparatu . Niedopilnowanie higieny w tym okresie, może poskutkować tym, że na uprzednio wyleczonych zębach pojawią się zmiany próchnicowe. W takiej sytuacji powinno się zapisać się na wizytę w gabinecie dentysty. Lekceważenie psucia się zębów z uwagi na aparat ortodontyczny może spowodować ujemne skutki. Próchnica szybko atakuje na inne zęby, dlatego bezpieczniej usunąć problem.
Leczenie podczas używania aparatu jest możliwe. Jeśli aparat uniemożliwia dotarcie do nadpsutego zęba, można go zdjąć na czas naprawy. Taki zabieg nie zagrozi skuteczności ortodontycznego leczenia.
